Eylül ayının en popüler sorusu ile karşınızdayım sayın okur. Çocuğuma grip aşısı yaptırmalı mıyım, yaptırmamalı mıyım? Bu aralar hava sıcaklıkları mevsim normallerinin üzerinde seyretse de de kış soğukları, dolayısı ile de grip kapıda. Her yıl grip aşısı yaptıranlar olduğu gibi hiç grip aşısı yaptırmayanlar hatta aşıya tamamen karşı olanlar var.Ülkemiz için kesin veri yok elimizde ama Amerika Birleşik Devletleri’nde 2016-2017 grip sezonunda 100’den fazla ABD’li çocuğun girip nedeni ile hayatını kaybettiğini ve gene binlerce çocuğun grip virüsü veya buna bağlı komplikasyonlar nedeniyle hastaneye kaldırıldığını biliyoruz.Ben de Amerikan Pediatri Akademisi’nin 2017-2018 grip aşısı için önerilerini baz alarak bu konuda merak edilenleri siz Günce Anne okurları için derledim. İşte grip aşısı hakkında en çok merak edilenler…
Kaç tip grip aşısı vardır?
Canlı ve inaktif olmak üzere iki tip grip aşısı vardır. Canlı aşı, burun yoluyla ve beş yaştan büyük çocuklarda uygulanır. Ancak tıpkı geçen yıl olduğu gibi bu yıl da grip virüsüne karşı etkisi olmadığı için canlı atenüe aşıların kullanılmaması gerekiyor.
Grip aşısı kimlere öneriliyor?
Amerikan Pediatri Akademisi 6 aydan büyük tüm çocukların ama özellikle de astım, şeker, nörolojik hastalığı, kalp hastalığı, bağışıklık sistemi bozukluğu olan yani ciddi grip geçirme riski olan kişilerin ve bunların yakın çevresinin aşılanmasını öneriyor.Bunun yanında sağlık personeli ve 6 aydan küçük çocukların yakın çevresi, tüm hamile ve hamilelik planlayan, emziren kadınları da aşılanması gereken grup olarak belirtmekte. Ülkemiz Sağlık Bakanlığı’nın önerileri de benzer yönde.
Grip aşısını neden her sene yaptırmak zorundayız?
Çünkü grip aşısının koruyuculuğu 6 ay ila bir yıl arasında sürüyor. Ve grip virüsü sık sık yapısını değiştiren bir virüs olduğu için aşılar da her yıl bu yeni yapıya göre yeniden yapılıyor.
Grip aşısı için en uygun zaman nedir?
Grip aşısı için en uygun zaman sonbaharda Eylül sonu ve Kasım başı arasıdır. İdeali en geç Ekim ayı sonunda aşılanmış olmaktır. Ama aşı Eylül ve Nisan ayları arasında herhangi bir zamanda yapılabilir. Ancak ideal zaman Eylül- Ekim ayıdır. Çünkü grip mevsimi Eylül- Ekim gibi başlamaktadır. Özellikle 6 ay- 8 yaş arası, aşıyı ilk kez yaptıracak çocuklarda aşı iki doz halinde uygulanacağı için Eylül ayının tercih edilmesi daha doğru olur.
Aşının dozu yaşa göre değişir mi?
Evet.
- 8 yaşından büyük çocukalar için tek doz yeterlidir
- 6 ay – 8 yaş arası çocuklarda ise; daha önce grip aşısı olmuşsa (diğer senelerde) tek doz, ilk kez grip alısı oluyorsa 1 ay ara ile 2 doz uygulanır.
Grip aşısının yan etkileri nelerdir?
Aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık veya şişme, ateş (2 yaş altında aşılananların %10-35inde görülmekte) kas ağrıları, bulantı, uykuya eğilim, baş ağrısı titreme seste boğukluk, acıyan, kızarmış ve kaşınan gözler, nadiren de olsa hayatı tehdit eden ciddi alerjik reaksiyonlar.
Yumurta alerjisi olanlar aşı yaptırabilir mi?
Evet. Ancak bu durumda aşıyı bir doktor gözetiminde ve sağlık kuruluşunda yaptırmalısınız. Aşıdan sonra 30 dakikalık bir gözlem süresi yeterli olacaktır.
Grip aşısı gribe neden olur mu?
Hayır olmaz. Çünkü inaktif bir aşıdır. ‘’Geçen yıl aşı oldum ama gene de hastalandım.’’ dediğinizi duyar gibiyim. Olabilir çünkü aşının koruyuculuğu % 50-60 civarında. Veya aslında siz belki de grip değil nezle oldunuz. Başka bir ihtimal siz virüsü aşı olmadan önce aldınız ve kuluçka döneminde aşı oldunuz.
Koruyuculuğu ne kadar?
Genelde yıldan yıla değişmekle birlikte ortalama olarak, yaklaşık % 50 ila 60 arasında değişir. Bu oran elbette istediğimiz kadar yüksek bir oran değil ama eğer aşınız yoksa influenza virüsü ile karşılaştığınızda hastalanma ihtimali çok daha yüksek. Ve aşılanmış kişiler hasta olsalar bile hastalığı daha hafif atlatma ihtimalleri yüksek.
Grip aşısı diğer aşılar ile birlikte uygulanabilir mi?
Grip aşıları, diğer aşılarla aynı zamanda, ancak vücudun farklı bir yerinden verilebilir. Diğer canlı aşılar ile (MMR ve suçiçeği aşıları gibi) birlikte veya en az 4 hafta arayla verilebilir.
Hamileyken yapılan grip aşısı yenidoğan bebeği gripten korur mu?
Hamileyken yapılan grip aşısının yenidoğan bebeği bir miktar koruduğuna dair yayınlar var. Ancak tabii % 100 koruma sağlanması söz konusu değil.
Grip aşısı otizme neden olur mu?
Bugüne kadar grip aşısının veya başka herhangi bir aşının otizme sebep olduğuna dair geçerli bir kanıt elimizde bulunmamaktadır.
En önemli soru: Grip aşısı olalım mı?
E şimdi Amerikan Pediatri Akademisi, Sağlık Bakanlığı önerdi diye gidip aşı mı olalım? Yanıt: Eğer risk grubunda değilseniz siz bilirsiniz. Şöyle ki; her ilacın, tıbbi uygulamanın olduğu gibi aşıların da çeşitli istenmeyen etkileri mevcut. Bunun yanında aşı %100 koruma sağlamamakta aşılananların bir kısmı enfeksiyonu geçirmektedir.
İşe diğer yönden bakacak olursak; grip hem çok kolay yayılma özelliği nedeniyle, hem de belirli grup hastalarda var olan sağlık sorunlarını ağırlaştırarak ölümlere neden olduğu için ciddiye alınması gereken bir bulaşıcı hastalıktır.Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, her yıl dünyada 250-500 bin kişi mevsimsel gripten etkilenmekte, pek çok insan da hayatını kaybetmektedir. Ayrıca iş yerlerinde ortaya çıkan grip salgınları ciddi boyutlarda ekonomik kayıplara neden olur.
Yani özetle söylemek istediğim eğer siz ve çocuğunuz risk grubunda değilse aşının ve aşılanmamanın yarar ve olası zararlarını tartın, düşünün, çocuğunuzu takip eden doktora danışın ve grip aşısı hakkında kendi kararınızı kendiniz verin.
