Bebeğimiz doğdu, temel bakım ve beslenme ihtiyaçlarını karşılamanın yanı sıra ona neler yapmalıyız? Daha yeni doğmuş bebek için ne yapacağız ki dediğiniz duyar gibi oluyorum! Fakat 0-1 yaş dönemi o kadar önemli ki… Beyin hücreleri arasındaki bağlantıların %80’i bu dönemde kuruluyor. İnsan mekanizması bu dönemin gelişimini doğal olarak sağlamak üzerine tasarlanmıştır. Fakat günümüz şartlarında sezaryen doğum, modern hayat, hijyen kaygısı, yanlış veya eksik bilgiler, fazla ilgili olma çabasında yapılan hatalar ve bunlar gibi birçok etmen bu doğal gelişim sürecini engelleyebiliyor. İnsanın tüm gelişimsel temellerinin atıldığı 0-1 yaş sürecini şansa bırakarak risk almaya gerek yok. Bu dönemde anne sütünün mucizevi özelliklerinden yararlanmak, bol bol konuşup, sevgi göstermek dışında da gelişimini desteklemek için yapılabilecek pek çok şey var. Ben de bu sebepten bu dönemde neler yapabileceğinizi kısaca sizlerle paylaşmak istedim ve erken çocukluk dönemi uzmanı olan Avustralya kökenli KindyROO ile görüşmeye gittim. İstanbul seyahatim sırasında Florya şubelerine yaptığım ziyarette şube sahibi ve eğitim müdürü Tuğba Özbek ile güzel bir röportaj yaptık. Keyifli okumalar.
Tuğba hanım merhaba. Kendiniz gibi çok güzel bir KindyROO merkeziniz var. Sizi ve neden böyle bir iş yaptığınızı kısaca dinleyebilir miyiz?
Elif Hanım hoş geldiniz ve güzel sözleriniz için teşekkürler. Öncelikle şunu söyleyeyim, çocukların gelişimine destek verecek bir iş yapmak hayatımda aldığım en doğru kararlardan biri oldu diyebilirim. Aslen ODTÜ İngilizce Öğretmenliği mezunuyum ve State University of New York’ta Liberal Studies bölümlerini bitirdim. Hem ABD hem Türkiye’de 5 yıl öğretmenlik yaptım. Kızım Öykü’nün dünyaya gelmesi ile birlikte KindyROO sistemi ile tanıştım. Bir süre Bahçeşehir şubesine devam ettikten sonra kızımdaki gelişimleri gözlemleyerek hem bir eğitimci hem de anne gözüyle bu işi ben de yapmalıyım dedim! Eylül 2015’te kardeşim Tülin ile beraber Florya’daki şubemizi açtık ve keyifle bu işi yapıyoruz.
Harika! Çocuklara ve ailelere destek olabilmenin duygusal tatmini bambaşka oluyor… O zaman direkt konuya girelim… Siz KindyROO olarak “1 yaş bile geç” diyorsunuz. Neden, ne için geç?
Biz 6 haftalık bebeklerle çalışmalarımıza başlıyoruz ve en çok karşılaştığımız sorulardan birisi de “bu kadar erken mi?” sorusu… Evet, bu kadar erken! Sonraki aşamalardaki başarılı gelişimi yakalamak için, önceki aşamaların sağlıklı bir şekilde geçilmiş olması şarttır. Bu yüzden 0-1 yaş dönemi, ilk adım olarak çocuğunuzun geleceği için büyük önem taşır. Artık emekleyemeyen, 1 yaşa kadar sönmesi gereken ilkel refleksleri kalmış olan o kadar çok çocuk ile karşılaşıyoruz ki… Bunların çoğu genetik sorunlardan değil, çevresel uyaran eksikliğinden kaynaklanıyor. Bizim yaptığımız aslen çocuğa ihtiyacı olan tüm uyaranları sağlayabilmeleri için keyifli programımızla ebeveynlere destek vermek.
Tabii ki tümünü detaylandırmanız mümkün değil ama 0-1 yaş arası bebeklerin gelişimini desteklemek için anneler neler yapmalı, genel hatlarıyla paylaşır mısınız?
Kurucumuz Margaret Sassé’nin sözü ile başlamak isterim: HAREKET ÖĞRENMENİN TEMELİDİR.
Uyanıkken karın üstü geçirilen zaman, hareket etme ve vücut bilinci için çok faydalıdır. Bu sayede bebekler vücut haritalarını çıkartırlar. Karın üstü zamana, bebeğinizin doğumundan sonra ne kadar erken başlarsanız o kadar iyi. Birkaç ay içerisinde karın üstü zaman geçirmemiş olan bebeklerin boyun kasları gelişmez ve artık bebek, karın üstü yatmayı reddeder.
Hafif sallanmalar gibi ritmik hareketler vestibüler uyaran vererek bebeğinizin henüz olgunlaşmamış sinir sistemi için sakinleştirici etki yapar ve beyin gelişimlerine yardımcı olur.
Bebeklerin vücut parçalarını öğrenmeleri için, doğumdan itibaren uygun tekniklerle masaj yapmak çok önemlidir.
Bunların yanı sıra, onlara alabildikleri kadar görsel ve işitsel uyaran vermek gerekir. Müzik, dans, ritim çalışmaları bunun en eğlenceli yöntemlerindendir.
Karın üstü zamanın yanı sıra belli hareketler, boyun kaslarının gelişimine yardımcı olur. 3 ayın sonunda bebekler sırt üstü yatarken kollarından tutarak çekildiğinde veya kucağa alındığında kafalarının geriye düşmemesi gerekir. 3 ay sonrasında bebeğiniz dönüşlere başlayacaktır ve 6-8 ay arasında emeklemeye başlayacaktır. Bu gelişimleri tamamladığı takdirde de çocuklar ortalama 1 yaş itibariyle de yürümeye başlayabilir.
Erken yürümeye başlamak sanki iyi bir şeymiş gibi düşünülür, fakat bunun yanlış bir algı olduğu artık bilinen bir gerçek. Aslında bebeğin yürümeye başlamadan önce yeterli sürede emeklemesi gerekir. Bunun nedenini bir de sizden dinleyebilir miyiz?
Bu konuda bilincin giderek yükselmesi bizleri de çok mutlu ediyor. Bebekler için yüz üstü sürünmeleri ve emeklemeleri omurga, sırt ve boyun kaslarının gelişimi ve refleks gelişimi için çok önemlidir. Ayrıca tüm duyusal veriler için, kas ve eklemler için, beynin iki tarafının bütünlenmesine yarayacak çapraz hareketlenme için ve koordinasyon için de büyük önem taşır. Bebeklerin kendileri başarana kadar oturtulmaması çok önemlidir. Bebeğin erken oturmaya başlaması “popo sürükleme” hareketine sebep olur. Bu doğal bir gelişimsel hareket değildir ve biz bunu alternatif bir hareket tarzı olarak benimsemiyoruz.
Aslında biz çocuk doktorları sağlam çocuk muayenelerinde bebeklerinin gelişim seviyelerinin yaşına uygun zamanlama ve doğru sıralamalar ile gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol ediyoruz. Ancak bildiğim kadarı ile Kindyroo’nun internet sitesinde bu konuda hazırlanmış bir liste var. Anneler rutin doktor kontrollerini aksatmadan ; http://kindyroo.net/programlar/babyroo/ bağlantısındaki gelişim aşamaları listelerinizden de faydalanabilirler değil mi?
Evet tabi ki. Alında sizin de hep vurguladığınız gibi gelişimsel kilometre taşları sadece ne zaman emekledi-yürüdü- konuştu ile sınırlı değil. Tüm gelişimsel sürecin doğru ilerleyip ilerlemediğini anlamamızı sağlayan birçok gösterge var. Bunları her yaş aralığı için web sitemizden takip edebilir anneler. 0-1 yaşı 3 kırılımda inceliyoruz mesela; http://kindyroo.net/programlar/babyroo/ bağlantısındaki gelişim aşamaları listelerimizden faydalanabilirler bebek anneleri. Ayrıca http://kindyroo.net/ebeveyn-akademisi/ blogumuzda erken çocukluk dönemi ile ilgili birçok yazıdan da faydalanabilirler.
Bu keyifli ve faydalı sohbet için çok teşekkürler Tuğba Hanım!
Ben de size çok teşekkür ederim. Hem yoğun programınızda bize yer açtığınız hem de bu önemli konuları gündeme getirdiğiniz için!