Yeni grip salgını H3N2 ve gripten korunma yolları

Yaklaşık son iki üç haftadır hastanelerde günlük poliklinik ve acil servis hasta başvurularında ciddi bir artış var. Etrafımda kime sorsam gripten muzdarip. Herkes, ”acaba yeni bir domuz gribi salgınıyla mı karşı karşıyayız” diye düşünürken beklenen açıklama Sağlık Bakanlığı’ndan geldi: Hayır bu virüs domuz gribi değil, İnfluenza A (H3N2) virüsü. Böylelikle bizim de yeni, nurtopu gibi bir salgınımız oldu. Peki nedir bu H3 N2 virüsü? Çocuğumuzun grip olduğunu nasıl anlarız? Gripten korunma yolları nelerdir? Grip için evde yapabileceğimiz şeyler nelerdir?

                                                          

H3N2 nedir ?

Influenza A (H3N2) virüsü, insan, kuş ve domuz kökenli genleri içeren bir grip virüsüdür. Tüm grip virüsleri gibi  bir RNA virüsüdür ve ortomikso virüs ailesindendir. Ve mevsimsel grip etkenleri arasında en ağır hastalığa yol açan virüstür.

Grip belirtileri nelerdir ?

• Yüksek ateş
• Kas, eklem ağrısı
• Emmeme/iştahsızlık
• İshal
• Huzursuzluk
• Burun akıntısı
• Göz yaşarması
• Titreme
• Kusma

Grip, hafif ateşli bir  üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde olabileceği gibi hızla ilerleyerek zatürre, solunum sıkıntısı, solunum yetmezliği gibi durumlara yol açabilir.

Grip nasıl tedavi edilir?

Gribin özgün bir tedavisi yoktur. Hastaların çoğu, 7-10 günde kendiliğinden ve komplikasyonsuz iyileşir. Hastalığı hafif ve komplikasyonsuz geçiren çocukların hastaneye yatmasına gerek yoktur. Hastanın yeterli sıvı alması çok önemlidir. Yüksek ve sebat eden ateşi olan çocuklarda ateş düşürücü kullanılabilir. Reye sendromu denen, karaciğer yıkımıyla seyreden ağır bir duruma yol açabileceğinden grip geçiren çocuklara aspirin kullanılmamalıdır. Grip tedavisinde antibiyotiklerin yeri yoktur. Aşağıdaki durumlarda doktorunuzun da önerisiyle antiviral tedavi başlanabilir.

Antiviral tedavi kimlere başlanabilir?

Hafif /orta şiddette ve komplikasyonsuz gripte antiviral tedavi önerilmez.

• Hastaneye yatışı gereken hastalara
• Hastalığı ilerleyici karakterde olan hastalara
• Beraberinde komplikasyon gelişmiş hastalara
• Ağır hastalık için risk grubunda olan hastalara ( 2 yaşından küçük bebekler, astım ve şeker hastaları, kardiyolojik, nörolojik, metabolik, bağışıklık sistemi hastalığı olanlara, karaciğer ve böbrek hastalarına, 19 yaşından küçük olup aspirin tedavisi alanlara)

Antiviral tedavi mümkünse hastalık semptomları başladıktan sonra en kısa zamanda başlanmalıdır.  Hastalık semptomlarının başlamasının üzerinden 48 saatten fazla süre geçmiş olsa dahi hastalar antiviral tedaviden  fayda görebilirler. Ancak ilk 48 saat içinde antiviral tedaviye başlandığında antiviral etki daha yüksek  olmaktadır. 

Gribin evde tedavisi: annelere öneriler

• Çocuğunuzun yeterli sıvı aldığından emin olun. Her fırsatta ona içmesi için bir şeyler teklif edin. Emiyorsa her fırsatta emzirin. Bir yaşından büyükse ıhlamur, ada çayı, zencefil çayı verebilirsiniz.
• Bol bol uyuması ve dinlenmesi için teşvik edin.
• Ateşi varsa vereceğiniz ateş düşürücü aspirin dışında bir ateş düşürücü olmalıdır. Ateşi olan çocuğa ne zaman ve hangi ateş düşürücü verilmelidir sorusunun cevabı için şu yazıya tıklayabilirsiniz.
• Odasını sık sık havalandırın, bolca güneş almasını sağlayın.
• Çocuğunuzu, hastalığın ilerlemesi ihtamaline karşı yakından gözleyin ve aşağıdaki durumlardan birinin  varlığında doktora başvurun.
• Odayı mümkün olduğunca nemli tutun. Kuru havada solunum yollarının yüzeyini döşeyen ve mikropları yakalama görevi de olan silia adlı tüycüklerin işlev görmesi zorlaşır.

 Ne zaman doktora başvuralım?

• Bebeğiniz 3 aydan küçükse
• Çocuğunuzun, kronik akciğer veya kalp hastalığı, diyabeti, böbrek sorunları, bağışıklık sistemi hastalıkları veya nörolojik sorunları varsa
• Her zamankinden daha uykulu veya hareketsiz ise
• İdrar yapmıyorsa/normale göre bezi daha az ıslaksa
• Ağız kuruluğu, az idrara çıkma veya ağlarken gözyaşının olmaması gibi vücudun sıvısız kaldığına dair bulgular varsa
• Sıvı almıyorsa
• Çok yavaş veya hızlı nefes alıyorsa
• Çok huzursuzsa
• Cilt rengi soluk, gri, mavi ise
• Yüksek ateş varsa
• Önlemlere rağmen 3 günden uzun sürüyorsa
• Normalden daha hızlı ve gürültülü nefes alıyorsa
• Nefes alamadığı için konuşmuyor veya kısa cümleler kuruyorsa
• Hastalığın şiddeti giderek artıyorsa
• Açıklanamayan bir belirti mevcutsa

 Gripten korunma yolları

• Risk grubundaki çocuklara grip aşısını yaptıralım. Amerikan Pediatri Akademisi 6 aydan büyük tüm çocukların ama özellikle de astım, şeker, nörolojik hastalığı, bağışıklık sistemi bozukluğu olan yani ciddi grip geçirme riski olan kişilerin ve bunların yakın çevresinin aşılanmasını önermekte. Bunun yanında sağlık personeli ve 6 aydan küçük çocukların yakın çevresi, tüm hamile ve hamilelik planlayan, emziren kadınları da aşılanması gereken grup olarak belirtmekte. Ülkemiz Sağlık Bakanlığı önerileri de benzer yönde. Grip aşısı yaptırırken her tıbbi girişimin/ilacın ciddi yan etkileri olabileceğini aklınızda tutarak, doktorunuzla konuşarak ve çocuğunuzun gerçeklerini göz önüne alarak,risk/fayda analizi yaptıktan sonra karar verin.

• Gripten korunmanın yolları arasından en önemlisi el hijyenine dikkat etmektir. Çocuklara en az 20 saniye sabun ve su ile ellerini yıkaması gerektiği öğretin ve gün içinde sıkça yıkamasını sağlayın . Eğer okula/kreşe gidiyorsa el yıkama kurallarına okulda da uyulması gerektiğini öğretmenine hatırlatın.
• Yaşanan ortamın nemi iyi ayarlanmalı. Kuru hava, solunum yollarında bulunan ve mikropları yakalama fonksiyonu olan, silia adı verilen tüycüklerin işlevini azaltır. Çocuğunuzun odasında kaloriferin/ sobanın üzerine su dolu kaplar koyabilirsiniz veya bu amaçla satılan ürünleri kullanabilirsiniz.
• Kapalı, havasız ortamlarda hastalığın yayılımı daha kolay olacağından evi, odasını sık sık havalandırın, alışveriş merkezleri, toplu ve kapalı oyun ortamlarından bir süreliğine uzak durun.
• Hasta olduğu bilinen veya öksürük, hapşırık gibi belirtileri olan kişilerle çocuğunuzun mümkün olduğunca temas etmemesini sağlayın.
• Çocuğunuza öksürürken ve hapşırırken, ağzını ve burnunu elinin tersiyle veya bir kağıt mendil yardımıyla kapatmasını öğretin. Ve öksürük-hapşırık sonrasında ellerini yıkamasını hatırlatın.
• Ellerin göz, yüz, ağız ve buruna temasını önlemeye çalışın. Grip vücudumuza yüz, göz, ağız ve burundan giriş yapar.
• C vitamini, A vitamini, omega3, omega 6,  bağışıklık sisteminin sağlıklı işlev görmesini sağlar. Zengin bir C vitamini kaynağı olan kiviyi, omega 3 kaynağı olan ceviz, balık ve fındığı çocuğunuzun dietinden eksik etmeyin.
• Demir, çinko ve D vitamini eksikliği gribe yakalanmayı kolaylaştırır. Çocuğunuzda demir, çinko ve D vitamini eksikliği olmadığından emin olun.
• Çocuğunuzun uykusunu iyi almasına özen gösterin

Evde hasta varsa neler yapılmalı?

• Mümkün olduğunca sağlıklı diğer kişilerden uzak tutun. Eğer imkanınız varsa tuvalet ve banyosunu ayırın.
• Odasını ve kullandığı tuvalet ve banyoyu yüzey dezenfektanlarıyla temizleyin.
• Odasını sık sık havalandırın.
• Evdeki tüm sağlıklı kişilerin, hasta kişinin kullandığı eşyaları, odayı banyoyu kullandıklarında ellerini en az 20 saniye su ve sabunla yıkamalarını sağlayın.
• Ortak ev alanlarını (salon, mutfak, tuvalet, banyo gibi) sık havalandırın. Mümkünse tuvalet ve banyonun penceresini sık sık açın.
• Evdeki hasta kişinin temasta olduğu komidin, kapı tokmağı ve telefonları yüzey temizleyiciler ile temizleyin.

Grip olan çocuğumu ne zaman okula gönderebilirim?

Çocuğunuzu hastalık belirtileri kaybolup, ateşsiz 24 saat geçirdikten sonra okula gönderebilirsiniz.

Emziren anne grip olursa ne yapmalı?

• Emzirmeye devam etmeli. Bu şekilde grip antikorları bebeğe geçerek, bebeği gripten koruyabilir.
• Anne, emzirirken ağız ve burnu kapayacak maske takılmalı. Maske bulamıyorsa temiz bir tülbent yardımıyla ağız ve burnunu örtmeli.
• Bebeğini emzirmeye başlamadan önce ellerini 20 saniye su ve sabunla yıkamalı.
• Eğer mümkünse bol bol uyumalı ve bebekle emzirme dışında temastan kaçınmalı.

http://www.cdc.gov/flu/about/season/index.htm

http://aapnews.aappublications.org/content/34/10/1.1.full.pdf