Çocuklara kitap okumayı sevdirmenin yolları

Çocuklara kitap okumayı sevdirmek ne kadar önemli sizce? Veya kitaplarla dolu bir evde yaşamak çocuğunuzun başarısını ne kadar etkiler acaba? Hiç düşündünüz mü? İşte California Üniversitesi’nden bir grup araştırmacı bu sorunun cevabını merak etmiş ve bu konudaki en kapsamlı bilimsel araştırmayı planlamışlar. Araştırma tam 20 yıl boyunca devam etmiş, 27 ülkeden 70000 çocuğu 20 yıl izlemişler ve sonuçları 2010’da yayınlamışlar. Araştırmanın sonuçlarına göre evinde daha çok kitap olan ailelerin çocukları hem daha fazla eğitim görüyor hem daha çok para kazanıyor. Bu araştırmaya göre evdeki kitap sayısı çocuğun başarısı üzerinde hangi ülkede doğduğundan, ailenin maddi durumundan, ailenin eğitim düzeyinden, ülkenin refah seviyesinden ve ülkedeki politik sistemden daha etkili.

Hayata hangi ülkede ve hangi ailede doğacağımıza biz karar veremeyiz ama ne kadar kitap okuyacağımıza biz karar veririz. Daha da güzeli bizim kitap okumamız sadece bizim değil çocuğumuzun geleceğini de etkiliyor. Peki çocuklara kitap okumayı sevdirmek için neler yapabiliriz?

Çocuklara kitap okumayı sevdirmenin yolları

Çocuğunuza kitap okumayı sevdirmek için çalışmalara mümkün olduğunca erken başlamakta fayda var. Bebeklerimize doğduğu andan itibaren hatta anne karnındayken bile kitap okuyabiliriz. Ne kadar erken okumaya başlarsak dil ve zihinsel gelişimlerini o kadar erken desteklemiş oluruz. Tabii kitap okurken onların anlayabileceği ve seveceği kitapları okumak gerek.
Odalarında kitaplık bulunması çocukların kitap okumayı sevmeleri açısından çok önemli. Yalnız kitaplık seçerken çocuğunuzun kitabı kendi kendine gidip alabileceği bir kitaplık seçmenizde fayda var.
Her konuda olduğu gibi bu konuda da istikrarlı ve kararlı olmanızda fayda var. Mutlaka seveceği bir kitap çıkacaktır. O zamana kadar kararlı bir şekilde kitap okumaya devam…
Her şeyden önemlisi ona kitap okuma konusunda da örnek olmanız gerekir. Ana-babası kitap okumayan bir çocuğun kitap okumayı sevmesi düşük bir ihtimal dahilindedir. Çünkü çocuklar hayatı bizim ayak izlerimizi takip ederek, bizim davranışlarımızı kopyalayarak öğrenirler. Aile ortamı kitaba verilen değeri ne kadar yansıtırsa çocuklara kitap okumayı sevdirmek o kadar kolay olur. Daha önce de söylediğim gibi ben bir bibliyofilim. Yani kitap okumaya hastalık derecesinde düşkün ve kitap okumadan duramayan biri. Ve kendi küçüklüğüme ait hatırladığım en eski hatıralarda hep, bir şekilde kitap bulunuyor. Bir kere çoğunluğu babama ait olan kitapların yer aldığı kocaman bir kütüphanemiz vardı. Annemin de resimlerine bakmaya doyamadığım yemek tarifi veya bebek bakım kitapları mevcuttu. Çağın da babası ve beni kitap okurken sık görüyor. Umarım kitap sevgisi devan eder.
Evde kitapları görünür yapmak, çocuklara kitap sevdirme açısından önemli bence. Yani kitaplık dışındaki yerlerden bahs ediyorum. Mesela salondaki sehpanın üstü, yatak odasında komidinin üstü, çocuğunuzun çalışma masasının üstü, televizyonun üstü gibi…. Bu hem o hem sizin için kitap okumayı hatırlatması açısından iyi bir yöntem. Ben bu yöntemi sık kullanıyorum. Özellikle de kendim için. Aynı anda birkaç kitabı birden okumayı sevdiğim için salonda sehpa üzerinde ve yatmadan önce okuyabilmem için de yatak odasında komidinin üzerinde sürekli bir kitap bulunur.
Bazen Çağın’ın kitaplara ilgisi azaldığında uygulamaya koyduğum bir yöntemden bahsetmek istiyorum size: 15 dakikalığına da olsa kitap okuma saatleri (sıklıkla dakikaları oluyor) uygulamak. Bu süre içinde herkes elindeki işi gücü, tableti, kumandayı bir kenara bırakıyor ve sevdiği bir kitabı okuyor.
Çağın doğduğundan itibaren nerede ise her gün ona bir kitap okudum. Okuma yazma öğrenmeden kısa bir süre önce ona okumayı öğrenince de ona kitap okumaya devam edeceğime dair söz verdim. Şimdi de ara ara bana bu sözümü hatırlatıyor. Ben de ona özellikle de gece uyumadan önce kitap okuyorum. Bundan büyük bir keyif alıyor. O yüzden size önerim baktınız ki o gün kitap okumak istemiyor. Alın seveceğini düşündüğünüz bir kitabını ve ona sesli sesli okumaya başlayın. Bir süre sonra kayıtsız kalmadığını göreceksiniz.
Tabi çocuklara kitap okumayı sevdirmek için en önemli unsurlardan biri çocuğunuzun seveceği türden kitapları bulmaktır. Mesela Çağın hiçbir zaman hayvanlarla ilgili veya kahramanı hayvanlar olan kitaplara hayır diyemez.
Bizde etkili olan yöntemlerden biri de kitapçı gezmek ve kendi kitabını kendi seçmesine izin vermek. Özellikle bazı D&R larda çok güzel çocuk kitapları bölümleri var. Orada vakit geçirmesine, kitabın birini bırakıp, birini eline almaya bayılıyor.
Bazen uzun bir süre hiç kitap okumak istemiyor. Ben hatırlattığımda da ısrarla okumak istemediğini söylüyor Çağın. Böyle durumlarda asla ısrarcı olmuyorum, azarlamıyorum, ona sık sık kitap okuması gerektiğini hatırlatmıyorum. Çünkü biliyorum ki bizim de hiçbir şey yapmadan sadece televizyon izlemek, oyun oynamak istediğimiz ve kitap okumak istemediğimiz zamanlar oluyor. Geçenlerde böyle bir dönemden geçti mesela. Ödev olarak verilen kitapları bile okumak istemiyordu. Ben de şöyle bir yol izledim: Birlikte korsancılık oynadık. Kocamam bir harita çizdim ve odanın etrafına çeşitli kitaplar sakladım. Her bir kitabın falanca sayfasında, filanca satırında bir ipucu gizliydi. Oyun oynarken çok eğlendik. Ama oyunun kitap okumasına katkısı oldu mu diye sorarsanız hayır olmadı. Ama bence denemeye değer. Bende tutmamış olması sizde işe yaramayacağını göstermez.
Seyahat ve tatillere giderken bir iki kitap seçmesini ve tatil boyu o kitapları okumasını söylemek de çocuklara kitap okumayı sevdirmek açısından önemli.
Çizgi roman deneyin. Bana kitap okumayı sevdiren en önemli şeylerden biri de Tommiks çizgi romanıdır mesela.
Artık nerede ise her şehirde kitap fuarı var. Birlikte kitap fuarına katılın standları birlikte gezin. Sevdiği yazarların imza gününe katılmasını sağlayın.
Ülkemizde hala istenen sayıda kütüphane yok ama gene de hemen her şehirde birer adet var. Birlikte bu kütüphanelere gidin, üye olun ve hatta birlikte buradan ödünç kitap alın.