Erişkin dönemdeki pek çok hastalığın temelinin çocukluktaki yanlış beslenme alışkanlıkları ile atıldığını artık çok iyi biliyoruz. Kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, obesite, bazı kanser türleri ilk anda aklıma gelenler.Gene sağlıklı beslenme ile bilişsel fonksiyonlar arasındaki pozitif ilişki ve iyi beslenmenin okul başarasındaki yeri de uzun zamandır bilinen bir gerçek. Hal böyleyken ve çocuklarımızın etrafı gıda endüstrisinin şekerli besinleri ile kuşatılmışken onları sağlıklı beslemek bizim için giderek zorlaşmakta.
Çağın’a doğduğundan bu yana sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandırmaya çalışıyorum. Onun sağlıklı besinleri tercih eden bir çocuk olmasını çok istiyorum. Başlangıçta yani o henüz bebekken bu pek kolaydı. Tüm gün evde olduğu için benim hazırladığım ve ona sunduğum sağlıklı yemekleri gayet afiyetle yiyordu. Okul yaşı gelip de anasınıfı araştırırken, devam edeceği okulun sağlıklı beslenmeye önem vermesi benim için seçim kriterlerinden biriydi. Menülerini uzun uzun inceleyip, seçimlerinde sağlıksız besin öğelerine yer veren okulları baştan elemiştim. Evde de sağlıklı besinler hazırlayarak bazı küçük noktalara dikkat etmeye çalışarak hem onu hem de kendimizi sağlıklı beslemeye çalışıyorum. Şimdi de sizlerle çocukları sağlıklı beslemenin yolları ile ilgili ipuçlarını paylaşmak istiyorum.
Çocuklar için sağlıklı beslenme yolları?
Siz de sağlıklı beslenin: Yani örnek olun. Çocuklar için en etkili öğrenme yolu görerek öğrenmedir. Siz pasta börek, şeker tüketirken onun brokoli yemesini beklemeyin. Anne ve babasını sağlıklı beslenirken, sağlıklı gıda seçimleri yaparken gören çocuk onların bu davranışını kopyalayacaktır. Çocukları sağlıklı beslenmeye ikan etmenin en kolay yolu sizin de sağlıklı beslenme tercihleri yapmanızdan geçer.
Birlikte alışverişe çıkın: Çocuklar hazırlanmasına katkıda bulundukları yiyecekleri yemekten daha çok zevk alırlar. O gün ne yiyeceğinize birlikte karar verin, alışverişe birlikte çıkın. Mümkünse birlikte semt pazarlarına gidin. Böylelikle hem birlikte harika vakit geçirecek, hem görsel olarak çocuğunuzun pozitif yeni uyaranlar almasını sağlayacaksınız. Ve de pazarlarda genellikle sağlıklı yiyecekler satıldığından çocuğunuz, çikolata reyonunun önünden geçerken yaptığı gibi huzursuzluk da çıkarmayacaktır. Sebze ve meyveleri birlikte seçin. Sebzelere, meyvelere dokunmasına, koklamasına izin verin. Böylelikle harika bir duyusal oyun oynamış olacaksınız çocuğunuzla.
Markete giderken tok olmasına dikkat edin. Marketlerde cips, gazlı içecek, şeker, işlenmiş gıdaların ve çikolataların olduğu reyonlara uğramayın. Et ve balık reyonlarına uğrayın. Balıklara dokunmasına izin verin.
Kahvaltıyı atlamayın: Günün en önemli öğünü kahvaltıdır ve özellikle okul çağı çocuklarında okul başarısına ve öğrenmeye pozitif katkısı çoktur. Güne protein ağırlıklı, yumurta, peynir ve tam tahıl içeren bir kahvaltı ile başlamak sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanımı açısından temel oluşturur.
Sağlıklı atıştırmalıklara buzdolabında yer açın: Ara öğün olarak evde kendinizin hazırlayacağı meyveli yoğurt, ev yapımı dondurma, kuruyemiş, meyve, ev yapımı şekersiz kekleri tercih edin. Sağlıklı beslenme evde başlar unutmayın.
Esnek olun: Çocuklarımızı sağlıklı besleyeceğiz derken gıda dedektifi olmanın, eli her çikolataya, şekere uzandığında ters ters bakıp minik kalpleri kırmanın bir anlamı yok. Arada sırada çok isterse, aşırıya kaçmadan, ölçülü miktarda cips, çikolata vb. yemesine olanak sağlamak çocuğunuzun gıda ile daha iyi bir ilişki kurmasına yardımcı olacaktır. Biz arada sırada evde çizgi film izlerken abur cubur partisi yapıyoruz. Dışarıda doğum günü partileri, arkadaş toplantılarında ise Çağın kendine teklif edilen sağlıksız yiyeceği canı isterse yiyor istemezse geri çeviriyor. Bu konudaki seçimi ona bıraktım. Onun adına konuşup, ‘’Çağın bunu yemez’’ demeyi uygun bulmuyorum. Ama tabi bu söylediğim bir yaş altı çocuklar ve kendi kendine cevap veremeyecek çocuklar için geçerli değil. Çağın küçükken böyle teklifleri nazikçe geri çeviriyordum.
Yemek zamanlarını eğlenceli ve özel kılın: Özellikle de akşam yemeklerini tüm ailenin bir araya geldiği, sohbet ettiği ve birlikte sofra hazırlayıp, yemek yediği özel anlara dönüştürmeye çalışın. Hep beraber sofraya oturun ve yemeğin keyfini çıkarın. Niye özellikle ‘’ Keyfini çıkarın.’’ diyorum çünkü pek çok anne ‘’ Yemek zamanlarının kendileri için stres kaynağı olduğunu söylüyor. Böyle bir durumda annelere önerim ‘’yemek saatlerine keyifli saatler olarak bakmaya çalışmaları.’’ Oturun ve çocuğunuz ile birlikte tatların tek tek ayrımına varmaya çalışın. Çocukların yemek sırasında sağda solda gezmelerine izin vermeyin. Kaşıkla arklarından koşmayın. Yemek yerken televizyon izlemeyin, telefon ile meşgul olmayın.
Biraz reklam her zaman iyidir: Çocuğunuzun anlayacağı dilde sağlıklı gıdaların faydalarını anlatın. Örneğin brokoli büyümene yardımcı olacak veya bu ceviz boyunu uzatacak gibi. Mesela yumurta yemeyi sevmiyorsa günlük konuşmalarınızda eşinizle yumurtanın ne kadar lezzetli olduğu, faydaları hakkında konuşun; onu özendirin. Gerekirse sağlıklı beslenme konusunda öğretmeninden yardım alın.
Bir beslenme planı oluşturun: Hazırlayacağınız haftalık menü ile her gün ne yedireceğim diye düşünmekten kurtulmuş olursunuz. Bu menüye ara öğünleri de sağlıklı atıştırmalıklardan eklerseniz sağlıksız atıştırmalık yeme riskini azaltmış olursunuz.
Dışarı çıkarken yanınıza sağlıklı atıştırmalık alın: Ben Çağın’la dışarı çıkarken çantama mutlaka kuruyemiş veya meyve atıyorum ki dışarıda acıktığında abur cubur tercih etmek zorunda kalmayalım.
Sabır, sabır, sabır: Çocuk yetiştirmenin her aşaması sabır gerektiriyor. Kabul etmeliyiz ki bazı çocuklar diğerlerinden daha zordur ve daha fazla çaba ve sabır gerektirir. Kararlı olun ama ısrarcı olmayın. Yaşları büyüdükçe daha az seçici olacaklarını unutmayın.
Yeme alışkanlıkları içgüdüsel olmaktan çok öğrenilebilen davranışlarıdır. Ve hayatın erken dönemlerinde kazanılan sağlıklı beslenme alışkanlıkları ilerleyen yaşlarda da bize eşlik eder.
Harika yazıyorsunuz