Domuz gribi gerçekleri

Türkiye, ilk medyatik grip salgını ile tanıştığında ben çiçeği burnunda bir pediatri asistanı idim. Sene 2008 idi. Kuş gribi demişlerdi adına, etkeni H5N1 İnfluenza olan bu gribin. İki sene sonrasında ise belki de dünya tarihinin en medyatik grip salgını patlak verdi: Domuz gribi salgını idi bu seferki ve etken İnfluenza Virüs H1N1 idi. O dönem gidip koşa koşa aşı yaptırmıştım. Nasıl yaptırmasaydım ki? Ne de olsa hem sağlık çalışanı hem astım hastası hem de hamile idim. Yani bir sürü risk faktörüm bulunuyordu gribe yakalanmak için. Ve de eğer domuz gribi olursam ağır geçirme ihtimalim son derece yüksekti. Koskoca Sağlık Bakanı kameraların önünde grip aşısını yaptırmıştı. Dünya Sağlık Örgütü, Amerikan Pediatri Akademisi ve ülkemiz Sağlık Bakanlığı risk gruplarına aşı yapılmasının gerekliliğini altını çize çize defalarca vurguladılar. Ama gene de o grip olmaktan kendimi kurtaramadım o yıl. Bol ateşli, bol eklem ağrılı, az dinlenmeli bir grip atlattım. Ama gerçekten büyük bir salgındı ve ne yazık ki domuz gribi yüzünden kaybettiğimiz hastalarımız oldu o sene.

Geçen sene ise İnfluenza A virusunun alt suşu olan H3N2 idi salgının adı ve çalıştığım 200 yataklı çocuk hastanesinde hastaları yatıracak yer bulamamış, günlük acil ve poliklinik hasta sayımız 2 katına çıkmıştı.

 

Bu sene ise acil servis poliklinik hasta sayılarında yaklaşık 3 hafta önce önce tek tük başlayan gripli hasta başvuruları son günlerde gittikçe artmakta. Bakanlık bu seneki grip virüsünü H1N1 yani Domuz Gribi olarak açıkladı. Zaten o açıklamadan ve gripten ölümlerin olmasından sonra da herkesi bir telaş sardı. Grip ilaçları yok satmaya başladı. Son günlerde Güncel Anne’nin sosyal medya hesaplarından en sık aldığım sorular da domuz gribi ile ilgili. Peki domuz gribi nedir? Domuz gribinden nasıl korunacağız, domuz gribinin tedavisi nasıl olur? Domuz gribi hakkında bilmemiz gereken gerçekler neler?

Türkiye’de domuz gribi var mı?

Evet var. Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada domuz gribi şüphesi ile hastanede tedavi gören 2 bin 905 hastadan 463’ünde virüs tespit edildiğini açıkladı.

Bu sene olağanüstü bir salgın mı var?

Hayır yok. Yukarıda da kabaca özetlemeye çalıştığım gibi girip her sene salgın şeklinde hastalık yapıyor ve gene  Grip Bilimsel Danışma Kurulu’ndan yapılan açıklamaya göre mevcut veriler, geçtiğimiz yıllardaki grip sezonu verileri ile karşılaştırıldığında farklı bir durum olmadığı görülüyor. Yani bu sene de grip, her seneki gibi olağan seyrinde. Pandemik grip (H1N1) şu aşamada mevsimsel influenzadan daha ağır seyretmemektedir. Ancak hızlı yayılma özelliğine sahiptir.

Domuz gribinden ölümler olduğu doğru mu?

Gene Sağlık Bakanlığı açıklamasına göre şu ana kadar toplam 18 kişi domuz gribinin yol açtığı hastalıklara bağlı olarak hayatını kaybetti. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2009 yılındaki salgında  ülkemizde 627 kişinin domuz gribinden ölmüş. Domuz gribinden hayatını kaybedenlere baktığımızda ise bu kişilerin büyük kısmının risk grubundan kişiler olduğunu görüyoruz. Yani hamileler, çocuklar, yaşlılar ve yandaş hastalığı bulunanlar….

Hastalık şiddetini artırabilir mi?

Evet şu an için hafif seyreden H1N1, çok hızlı yayılma özelliğinde olduğu ve sürekli yapısını değiştirdiği için mevsim içerisinde daha farklı özellikler kazanabilir ve şiddetini artırabilir.

Domuz gribinden nasıl korunuruz?

Risk gruplarına aşı yaptıralım. Çocuklarımızı sağlıklı beslemeye, uykularına özen göstermeye devam edelim. El yıkama alışkanlığı kazandırmaya, hapşırıp. öksürünce elinin tersi ile veya dirseği ie ağzını kapatmayı öğretmeye çalışalım. Evlerin ve sınıfların sık sık havalandırılmasını sağlayalım. Domuz gribi belirtileri gösteren hasta çocukları okula/kreşe yollamayalım. Gripten korunmanın diğer yolları ile ilgili olarak şu yazımı okumanızı öneririm.

Yeni grip salgını H3N2 ve gripten korunma yolları

 

Domuz gribi belirtileri nelerdir?

• Yüksek ateş
• Kas, eklem ağrısı
• Emmeme/iştahsızlık
• İshal
• Huzursuzluk
• Burun akıntısı
• Göz yaşarması
• Titreme
• Kusma

Grip, hafif ateşli bir  üst solunum yolu enfeksiyonu şeklinde olabileceği gibi hızla ilerleyerek zatürre, solunum sıkıntısı, solunum yetmezliği gibi durumlara yol açabilir. Bir başka deyişle domuz gribi belirtileri gösteren herkes hastalığı aynı şiddette yaşayacak diye bir şey yok.

 

Domuz gribinin tedavisi nasıldır?

Gribin özgün bir tedavisi yoktur. Hastaların çoğu, 7-10 günde kendiliğinden ve komplikasyonsuz iyileşir. Hastalığı hafif ve komplikasyonsuz geçiren çocukların hastaneye yatmasına gerek yoktur. Hastanın yeterli sıvı alması çok önemlidir. Yüksek ve sebat eden ateşi olan çocuklarda ateş düşürücü kullanılabilir. Reye sendromu denen, karaciğer yıkımıyla seyreden ağır bir duruma yol açabileceğinden grip geçiren çocuklara aspirin kullanılmamalıdır. Grip tedavisinde antibiyotiklerin yeri yoktur. Aşağıdaki durumlarda doktorunuzun da önerisiyle antiviral tedavi başlanabilir.

Antiviral tedavi kimlere başlanabilir?

Hafif /orta şiddette ve komplikasyonsuz gripte antiviral tedavi önerilmez.

• Hastaneye yatışı gereken hastalara
• Hastalığı ilerleyici karakterde olan hastalara
• Beraberinde komplikasyon gelişmiş hastalara
• Ağır hastalık için risk grubunda olan hastalara ( 2 yaşından küçük bebekler, astım ve şeker hastaları, kardiyolojik, nörolojik, metabolik, bağışıklık sistemi hastalığı olanlara, karaciğer ve böbrek hastalarına, 19 yaşından küçük olup aspirin tedavisi alanlara)

Antiviral tedavi mümkünse hastalık semptomları başladıktan sonra en kısa zamanda başlanmalıdır.  Hastalık semptomlarının başlamasının üzerinden 48 saatten fazla süre geçmiş olsa dahi hastalar antiviral tedaviden  fayda görebilirler. Ancak ilk 48 saat içinde antiviral tedaviye başlandığında antiviral etki daha yüksek  olmaktadır. 

Domuz gribi evde tedavi edilebilir mi?

 

Bu konudaki önerilerimi şurada bulabilirsiniz.

Yeni grip salgını H3N2 ve gripten korunma yolları

 

Ne zaman doktora başvuralım?

 

• Bebeğiniz 3 aydan küçükse
• Çocuğunuzun, kronik akciğer veya kalp hastalığı, diyabeti, böbrek sorunları, bağışıklık sistemi hastalıkları veya nörolojik sorunları varsa
• Her zamankinden daha uykulu veya hareketsiz ise
• İdrar yapmıyorsa/normale göre bezi daha az ıslaksa
• Ağız kuruluğu, az idrara çıkma veya ağlarken gözyaşının olmaması gibi vücudun sıvısız kaldığına dair bulgular varsa
• Sıvı almıyorsa
• Çok yavaş veya hızlı nefes alıyorsa
• Çok huzursuzsa
• Cilt rengi soluk, gri, mavi ise
• Yüksek ateş varsa
• Önlemlere rağmen 3 günden uzun sürüyorsa
• Normalden daha hızlı ve gürültülü nefes alıyorsa
• Nefes alamadığı için konuşmuyor veya kısa cümleler kuruyorsa
• Hastalığın şiddeti giderek artıyorsa
• Açıklanamayan bir belirti mevcutsa

Domuz gribi aşısı halen yaptırılabilir mi?

Halk arasında girip aşısının her yıl sadece sonbahar aylarında yapılabileceğine dair yaygın bir yanlış inanış mevcut. Halbuki grip aşısı tüm domuz gribi mevsimi boyunca yani ilkbaharın sonuna dek yaptırılabilir. Koruyuculuğu 6-12 ay sürer.